Եկեղեցիներ մեհյանների փոխարեն

Հեթանոսությունից քրիստոնեության անցումը բավականին դժվար երևույթ էր: Դարավոր հավատալիքը պետք է փոխվեր: Մարդիկ սովոր էին հաճախել հեթանոսական մեհյաններ, ուստի, որոշ եկեղեցիներ կառուցվել են հեթանոսական մեհյանների տեղում, դրանց ավերակների վրա, որպեսզի մարդիկ, սովորության համաձայն այնտեղ գնային: Այստեղ կնշենք դրանցից երեքը: Այսպիսով`
դրանցից առաջինը սուրբ Կարապետն է, որն այժմ գտնվում է Մուշում, և որից ավերակներ են մնացել:
Այստեղ հեթանոսության ժամանակ եղել է Գիսանե և Դեմետր աստվածությունների կուռքը: Այս վայրը նաև անվանում էին "Դիվաց դուռ", այստեղ հրեշներ էին ապրում և մահացած մարդկանց և կենդանիների ոգիներ: Այն նաև անվանում էին Իննակնյա տեղիք, այսինքն "ինը աղբյուրի տեղ", այս աղբյուրները նույնացվում են հունական Հադեսի թագավորության սուրբ գետի` Ստիքսի հետ: Գուցե հենց դրա պատճառով էլ Գրիգոր Լուսվորիչը առաջինն այս կուռքերն ավերեց և դրա վրա կառուցեց սուրբ Կարապետ

վանքը: Ըստ ավանդության` նա այդպիսով փակում էր հրեշների ելքը աշխարհ:
Հաջորդ եկեղեցին սուրբ Հռիփսիմեն է: Այս եկեղեցին գտնվում էր Էջմիածնի համալիրի մեջ, այն կառուցվել է Միհրի տաճարի վրա 618 թվականին Կոմիտաս Աղցեցի կաթողիկոսի կողմից:
Եվ վերջապես Էջմիածնի Մայր Տաճարը: 1950 թվականին հայտնաբերվում է, որ եեղեցու տակը հեթանոսական մեհյան կա: Սկսվում են պեղումներ, և այնտեղ հայտնաբերվում են մ.թ.ա. 4-2 դդ. մեհյան, ոևը ենթադրվում է` պատկանել է Սանդարամետ աստծուն, որը նույնպես մահվան աստվածություն էր: Այնտեղ հայտնաբերվել է նաև կարաս, որի մեջ մոխիր կար, որից էլ ենթադրվում է, որ այնտեղ զոհաբերություններ են կատարվել: Կարծում եմ այդպիսի եկեղեցիները շատ են Հայաստանում, սակայն դեռևս սահմանափակվենք այսքանով: