Saturday, July 23, 2011

Առաջին հայկական ֆիլմը "Նամուս"?


Բոլորս գիտենք, որ առաջին հայկական ֆիլմը Համո Բեկնազարյանի "Նամուս" ֆիլմն է, որն արտադրվել է 1926 թ.-ին: Սակայն...
Հայկական կինոյի պատմության սկիզբ համարվում է 1923 թվականը, որբ Երևանում հիմնադրվեց կինոստուդիա և նկարահանվեց առաջին հայկական շարժանկարը` "Խորհրդային Հայաստանը":
Իսկ ում է հայտնի, որ կինոստուդիայի բացումից դեռևս 11 տարի առաջ` 1912 թվականին Եգիպտոսում տեղի հայերի կողմից ստեղծվեց առաջին հայկական ֆիլմը: Ժապավենը, ցավոք, չի պահպանվել, սակայն կա շարժանկարին նվիրված 15 էջանոց մի գրքույկ, որը մանրամասներ է հաղորդում ֆիլմի վերաբերյալ: Այն պարզապես կոչվել է "Հայկական սինեմա", և այն իրականացրել է եգիպտահայ հրատարակիչ և գրավաճառ Վահան Զարդարյանը:
1912 թ. նա ձեռնամուխ եղավ ֆիլմի ստեղծմանը, որին մեծ աջակցություն ցույց տվեց ՀԲԸՄ նաղագահ Պողոս Նուբար Փաշան:
"Հայկական սինեմայի" առաջին ցուցադրությունը կայացել է 1913 թվականի մարտի 13-ին Կահիրեյում, երկրորդը` մարտի 22-ին Ալեքսանդրապոլում:
Կինոնկարը բաղկացած է եղել 5 մասից, որտեղ ներկայացվել է Հայոց պատմությունը` Ուրարտուից մինչև ժամանակակիցներ: Ասում են, որ այն բաղկացած է եղել լուսանկարներից, ուստի և ֆիլմ այն որոշ հեղինակներ չեն համարում, սակայն կան վկայություններ, որ այնտեղ նաև շարժապատկերներ են եղել: Ժամանակի մամուլը վկայում է, որ այն ցուցադրվել է ԱՄՆ-ի 13 քաղաքներում, Ֆրանսիայում և Մեծ Բրիտանիայում:
Մտածել է պետք...

աղբյուրը` Արծվի Բախչինյան "Հայերը համաշխարհային կինոյում"